بررسی برخی خصوصیات مولکولی جدایه ایرانی ویروس برگ قاشقی باقلا و تعیین راندمان انتقال آن توسط شته های ناقل

ویروس برگ قاشقی باقلا ((blrv یکی از خسارت زا ترین ویروسهای حبوبات است. این ویروس از خانواده luteoviridae و از عوامل زردی روی باقلا و برخی حبوبات دیگر مثل نخود می باشد. از آنجا که موقعیت تاکسونومیکی برخی از اعضاء این خانواده از جمله blrv تا سالهای اخیر مشخص نبود، در این تحقیق سعی شد تا با استفاده از روشهای مبتنی بر pcr جایگاه این ویروس بطور دقیق تعیین شود. به منظور تعیین موقعیت جدایه های ایرانی blrv در درخت فیلوژنتیکی و همچنین تعیین تنوع ژنتیکی موجود، نمونه برداری از چند نقطه در استان فارس انجام گرفت. نمونه های مشکوک به آلودگی به blrv از گیاهان باقلا و یونجه در آزمون الیزا غیر مستقیم سنجش گردیده و نمونه های آلوده انتخاب شدند. با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی blrv یک قطعه از ژنوم ویروس به اندازه 391 جفت باز واقع در ناحیه پروتئین پوششی به روش ic-rt-pcr از بافتهای آلوده استخراج و تکثیر شد. قطعه حاصل با استفاده از کیتins t/a clone pcr product cloning kit (mbi fermentas) در پلاسمید ptz57r/t وارد و در باکتری escherichia coli سویه dh5? همسانه سازی گردید. پلاسمیدهای نوترکیب حاصل جهت تعیین ترادف به شرکت macrogen ارسال گردید. اطلاعات حاصل از تعیین ترادف با ترادف سایر جدایه های موجود در بانک ژن مقایسه گردید. با استفاده از نرم افزار dnastar و رسم درخت فیلوژنتیکی مشخص گردید که ترادف نوکلئوتیدی بخشی از ژن پروتئین پوششی جدایه فارس حدود 95% شباهت در همین ناحیه با جدایه های آمریکایی و اروپایی blrv موجود در بانک ژن دارند. به این ترتیب blrv جدایه فارس همراه با سایر جدایه های blrv در یک گروه قرار می گیرند و بیشترین شباهت را با ویروس کوتولگی سویا (sbdv) دارند. جهت تعیین راندمان انتقال این ویروس، 4 گونه شته ناقل شامل شته سیاه یونجه ( aphis craccivora)، شته سبز هلو (muzus persicae)، شته سیاه باقلا (aphis fabae) و شته سبز نخود فرنگی (acyrthosiphon pisum ) انتخاب شدند و آزمایش تحت قالب طرح بلوک کاملا تصادفی جهت مقایسه این 4 شته انجام گرفت. بر اساس نتایج این آزمایش شته سبز نخود فرنگی و شته سیاه یونجه به ترتیب بیشترین راندمان انتقال را دارند و در کلاس a قرار می گیرند. شته سیاه باقلا در کلاس b و شته سبز هلو در کلاس c دسته بندی می شوند.